Η πόλη της Λευκωσίας προσδιορίζεται ως προς το Ενετικό της τείχος, την τάφρο και τις οχυρώσεις. Για περισσότερο από εκατό χρόνια, η Πλατεία Ελευθερίας αποτελεί το σημαντικότερο σημείο σύνδεσης της παλιάς Λευκωσίας με τη σύγχρονη πόλη που την περιβάλλει. Στη σημερινή της μορφή εξελίχθηκε μετά από πολλές σταδιακές παρεμβάσεις. Το 1882 μ.Χ., λόγω της αυξανόμενης επέκτασης της Λευκωσίας εκτός των τειχών δημιουργήθηκε ένα άνοιγμα, επιτυγχάνοντας τη σύνδεση της πόλης (εντός και εκτός των τειχών). Το άνοιγμα αυτό πήρε το όνομα ‘Άνοιγμα Λεμεσού ή Χατζησάββα’, και στην πραγματικότητα αποτελούσε μια ξύλινη γέφυρα. Η γέφυρα αυτή βρίσκεται στο τέρμα της οδού Λήδρας, και περνώντας πάνω από την τάφρο συνέδεε την παλιά πόλη με τις νέες συνοικίες που άρχισαν να αναπτύσσονται έξω από αυτήν, οδηγώντας αργότερα στη διαπλάτυνσή της με επιχωματώσεις. Το σημερινό της όνομα το πήρε το 1975 μετά από δημοψήφισμα, μετονομαζόμενη από πλατεία Μεταξά σε Πλατεία Ελευθερίας.
Το άνοιγμα στο συγκεκριμένο σημείο δημιούργησε ένα πολεοδομικό άξονα, αυτό των οδών Λήδρας και Ονασαγόρου, που αποτελούν το εμπορικό κέντρο της πρωτεύουσας και έφτανε μέχρι την Πύλη Κερύνειας. Λόγω της τουρκικής εισβολής το 1974, ο άξονας αυτός διακόπτεται στο μέσο σχεδόν της διαδρομής του, από την πράσινη γραμμή. Οι τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας στο οδόστρωμα της Πλατείας Ελευθερίας, αποτελούν την κύρια έξοδο οχημάτων από την παλιά πόλη, ενώ η είσοδος γίνεται από τις παρακείμενες πλατείες Σολωμού και Κάνιγγος.
Το Ενετικό τείχος είναι χαρακτηριστικό της περιοχής όπου βρίσκεται η Πλατεία Ελευθερίας, αποτελώντας σημαντικό μνημείο της Παγκόσμιας Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς καθώς και της Ευρωπαϊκής Οχυρωματικής Αρχιτεκτονικής. Η παλιά πόλη δημιουργήθηκε εντός των ενετικών τειχών και αυτό τα καθορίζει σημαντικό μέρος της ιστορίας της πόλης, λόγω της σημασίας τους.
Κατασκευάστηκαν στην περίοδο της Βενετοκρατίας, πάνω από τα προηγούμενα τείχη των Λουζινιανών, τα οποία είχαν κατεδαφίσει για να έχουν μια αποτελεσματικότερη άμυνα για την πόλη. Το νέο τείχος κτίστηκε στα 1567 μ.Χ., σχεδιασμένο από τον στρατιωτικό αρχιτέκτονα Τζούλιο Σαβορνιάνο. Τα υλικά κατασκευής του προέρχονταν από κτίρια και ναούς που βρίσκονταν εκτός της νέας περιμέτρου των τειχών και είχαν επίσης κατεδαφιστεί. Τα νέα τείχη επεκτείνονται περιμετρικά της παλιάς πόλης και έχουν έκταση 5 χλμ.. Από επιστολές του ίδιου του Σαβορνιάνο, τα τείχη ήταν χωμάτινα και επενδυμένα με πλινθάρια. Τα τείχη έχουν σχήμα κορώνας ή αστεριού, με έντεκα προμαχώνες και περιβάλλονται με τάφρο. «Οι προμαχώνες και τα ευθύγραμμα τμήματα της οχύρωσης αποτελούνται εξωτερικά από λίθινη τοιχοποιία με ελαφριά κλίση». Η είσοδος στην περιτειχισμένη πόλη γινόταν από τρείς πύλες, την Πύλη Κερύνειας (Porta Proveditore), την πύλη Πάφου (Porta San Domenico) και την πύλη Αμμοχώστου (Porta Giuliana). Αργότερα, στην περίοδο της Τουρκοκρατίας τα τείχη παρέμειναν στον αρχικό τους σχεδιασμό, με μικρές επισκευές. Οι πέτρες στην εξωτερική επιφάνεια των τειχών που διατηρούνται μέχρι σήμερα, ήταν μια προσθήκη της περιόδου αυτής.
